数据结构与算法——第5章-数组和广义表-数组的顺序存储(5.2)

一 概述

1
2
3
1.顺序存储结构
2.多维数组查找指定元素
3.示例代码

二 顺序存储结构

2.1 说明

1
2
3
4
5
6
7
数组作为一种线性存储结构,对存储的数据通常只做查找和修改操作,因此数组结构的实现使用的是顺序存储结构。
要知道,对数组中存储的数据做插入和删除操作,算法的效率是很差的。

由于数组可以是多维的,而顺序存储结构是一维的,因此数组中数据的存储要制定一个先后次序。
通常,数组中数据的存储有两种先后存储方式:
1.以列序为主(先列后行):按照行号从小到大的顺序,依次存储每一列的元素
2.以行序为主(先行后序):按照列号从小到大的顺序,依次存储每一行的元素。

2.2 图示

一、以列序为主的二维数组存储状态

1
多维数组中,我们最常用的是二维数组。比如说,当二维数组 a[6][6] 按照列序为主的次序顺序存储时,数组在内存中的存储状态如图 1 所示:

二、以行序为主的二维数组存储状态

1
2
3
4
同样,当二维数组 a[6][6] 按照行序为主的次序顺序存储时,数组在内存中的存储状态如图 2 所示:
C 语言中,多维数组的存储采用的是以行序为主的顺序存储方式。

通过以上内容,我们掌握了将多维数组存储在一维内存空间的方法。那么,后期如何对指定的数据进行查找和修改操作呢?

三 多维数组查找指定元素

3.1 查找说明

1
2
3
4
5
当需要在顺序存储的多维数组中查找某个指定元素时,需知道以下信息:
-多维数组的存储方式;
-多维数组在内存中存放的起始地址;
-该指定元素在原多维数组的坐标(比如说,二维数组中是通过行标和列标来表明数据元素的具体位置的);
-数组中数组的具体类型,即数组中单个数据元素所占内存的大小,通常用字母 L 表示;

3.2 查找公式

1
2
3
4
5
6
7
根据存储方式的不同,查找目标元素的方式也不同。如果二维数组采用以行序为主的方式,则在二维数组 anm 中查找 aij 存放位置的公式为:
LOC(i,j) = LOC(0,0) + (i*m + j) * L;

其中,LOC(i,j) 为 aij 在内存中的地址,LOC(0,0) 为二维数组在内存中存放的起始位置(也就是 a00 的位置)。

而如果采用以列存储的方式,在 anm 中查找 aij 的方式为:
LOC(i,j) = LOC(0,0) + (i*n + j) * L;

四 示例代码

4.1 说明

1
2
以下给出了采用以行序为主的方式存储三维数组 a[3][4][2] 的 C 语言代码实现,
这里不再对该代码进行分析(代码中有详细注释),有兴趣的读者可以自行拷贝运行:

4.2 代码

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
#include<stdarg.h>
#include<malloc.h>
#include<stdio.h>
#include<stdlib.h> // atoi()
#include<io.h> // eof()
#include<math.h>

#define TRUE 1
#define FALSE 0
#define OK 1
#define ERROR 0
#define INFEASIBLE -1
#define OVERFLOW 3
#define UNDERFLOW 4
typedef int Status; //Status是函数的类型,其值是函数结果状态代码,如OK等
typedef int Boolean; //Boolean是布尔类型,其值是TRUE或FALSE
typedef int ElemType;

#define MAX_ARRAY_DIM 8 //假设数组维数的最大值为8
typedef struct
{
ElemType *base; //数组元素基址,由InitArray分配
int dim; //数组维数
int *bounds; //数组维界基址,由InitArray分配
int *constants; // 数组映象函数常量基址,由InitArray分配
} Array;

Status InitArray(Array *A,int dim,...)
{
//若维数dim和各维长度合法,则构造相应的数组A,并返回OK
int elemtotal=1,i; // elemtotal是元素总值
va_list ap;
if(dim<1||dim>MAX_ARRAY_DIM)
return ERROR;
(*A).dim=dim;
(*A).bounds=(int *)malloc(dim*sizeof(int));
if(!(*A).bounds)
exit(OVERFLOW);
va_start(ap,dim);
for(i=0; i<dim; ++i)
{
(*A).bounds[i]=va_arg(ap,int);
if((*A).bounds[i]<0)
return UNDERFLOW;
elemtotal*=(*A).bounds[i];
}
va_end(ap);
(*A).base=(ElemType *)malloc(elemtotal*sizeof(ElemType));
if(!(*A).base)
exit(OVERFLOW);
(*A).constants=(int *)malloc(dim*sizeof(int));
if(!(*A).constants)
exit(OVERFLOW);
(*A).constants[dim-1]=1;
for(i=dim-2; i>=0; --i)
(*A).constants[i]=(*A).bounds[i+1]*(*A).constants[i+1];
return OK;
}
Status DestroyArray(Array *A)
{
//销毁数组A
if((*A).base)
{
free((*A).base);
(*A).base=NULL;
}
else
return ERROR;
if((*A).bounds)
{
free((*A).bounds);
(*A).bounds=NULL;
}
else
return ERROR;
if((*A).constants)
{
free((*A).constants);
(*A).constants=NULL;
}
else
return ERROR;
return OK;
}
Status Locate(Array A,va_list ap,int *off) // Value()、Assign()调用此函数 */
{
//若ap指示的各下标值合法,则求出该元素在A中的相对地址off
int i,ind;
*off=0;
for(i=0; i<A.dim; i++)
{
ind=va_arg(ap,int);
if(ind<0||ind>=A.bounds[i])
return OVERFLOW;
*off+=A.constants[i]*ind;
}
return OK;
}
Status Value(ElemType *e,Array A,...) //在VC++中,...之前的形参不能是引用类型
{
//依次为各维的下标值,若各下标合法,则e被赋值为A的相应的元素值
va_list ap;
Status result;
int off;
va_start(ap,A);
if((result=Locate(A,ap,&off))==OVERFLOW) //调用Locate()
return result;
*e=*(A.base+off);
return OK;
}
Status Assign(Array *A,ElemType e,...)
{
//依次为各维的下标值,若各下标合法,则将e的值赋给A的指定的元素
va_list ap;
Status result;
int off;
va_start(ap,e);
if((result=Locate(*A,ap,&off))==OVERFLOW) //调用Locate()
return result;
*((*A).base+off)=e;
return OK;
}

int main()
{
Array A;
int i,j,k,*p,dim=3,bound1=3,bound2=4,bound3=2; //a[3][4][2]数组
ElemType e,*p1;
InitArray(&A,dim,bound1,bound2,bound3); //构造3*4*2的3维数组A
p=A.bounds;
printf("A.bounds=");
for(i=0; i<dim; i++) //顺序输出A.bounds
printf("%d ",*(p+i));
p=A.constants;
printf("\nA.constants=");
for(i=0; i<dim; i++) //顺序输出A.constants
printf("%d ",*(p+i));
printf("\n%d页%d行%d列矩阵元素如下:\n",bound1,bound2,bound3);
for(i=0; i<bound1; i++)
{
for(j=0; j<bound2; j++)
{
for(k=0; k<bound3; k++)
{
Assign(&A,i*100+j*10+k,i,j,k); // 将i*100+j*10+k赋值给A[i][j][k]
Value(&e,A,i,j,k); //将A[i][j][k]的值赋给e
printf("A[%d][%d][%d]=%2d ",i,j,k,e); //输出A[i][j][k]
}
printf("\n");
}
printf("\n");
}
p1=A.base;
printf("A.base=\n");
for(i=0; i<bound1*bound2*bound3; i++) //顺序输出A.base
{
printf("%4d",*(p1+i));
if(i%(bound2*bound3)==bound2*bound3-1)
printf("\n");
}
DestroyArray(&A);
return 0;
}

运行结果为

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
A.bounds=3 4 2
A.constants=8 2 1
3页4行2列矩阵元素如下:
A[0][0][0]= 0 A[0][0][1]= 1
A[0][1][0]=10 A[0][1][1]=11
A[0][2][0]=20 A[0][2][1]=21
A[0][3][0]=30 A[0][3][1]=31

A[1][0][0]=100 A[1][0][1]=101
A[1][1][0]=110 A[1][1][1]=111
A[1][2][0]=120 A[1][2][1]=121
A[1][3][0]=130 A[1][3][1]=131

A[2][0][0]=200 A[2][0][1]=201
A[2][1][0]=210 A[2][1][1]=211
A[2][2][0]=220 A[2][2][1]=221
A[2][3][0]=230 A[2][3][1]=231

A.base=
0 1 10 11 20 21 30 31
100 101 110 111 120 121 130 131
200 201 210 211 220 221 230 231

五 参考

  • C语言中文网—数组的顺序存储